1. Inleiding

Over de term ‘reuma’ bestaan heel wat misverstanden. Enerzijds wordt het woord in de volksmond vaak gebruikt om alle vormen van pijn en stijfheid in de gewrichten aan te duiden, anderzijds gebruiken veel mensen – zelfs in de medische sector – de term als afkorting voor reumatoïde artritis. Er bestaan echter zodanig veel (meer dan 200) reumatische aandoeningen dat de reumatologie een op zichzelf staande medische discipline is. Reuma is dus een verzamelnaam voor heel wat ziekten die niet alleen te maken hebben met de gewrichten, maar ook met het bot, de spieren, de ligamenten etc. Het gaat bijna altijd om chronische aandoeningen. Deze kunnen aanwezig zijn vanaf de geboorte, maar ontwikkelen zich meestal pas op latere leeftijd.

De reumatische aandoeningen worden ingedeeld in vier categorieën:

• Ontstekingsreuma: dit is de meest gekende categorie van reumatische aandoeningen. Het gaat hier om auto-immuunziekten, waarbij het lichaam eigen cellen als vijandig beschouwt en deze gaat aanvallen, wat resulteert in ontstekingsreacties. In de meeste gevallen vinden de ontstekingen plaats in de gewrichten, zoals bij reumatoïde artritis, de ziekte van Bechterew (ook wel spondylitis ankylosans genoemd), jicht en psoriasis artritis. Sommige ontstekingsreuma’s zijn echter systeemziekten, waarbij niet alleen in de gewrichten, maar ook in de huid en inwendige organen ontstekingen kunnen ontstaan. Twee bekende voorbeelden van deze systeemaandoeningen zijn systemische lupus erythematosus (SLE) en de ziekte van Sjögren.
• Wekedelenreuma: deze term is een verzamelnaam voor alle ontstekingen of chronische pijnen van het bewegingsapparaat die niet in de gewrichten gelokaliseerd zijn, maar waarbij de spieren, pezen, ligamenten, kapsels, slijmbeurzen of tussenwervelschijven zijn aangedaan. Enkele voorbeelden zijn een bursitis of slijmbeursontsteking, een tenniselleboog, een lopersknie en een ontsteking van het gewrichtskapsel (zoals een ‘frozen shoulder’ - link). Ook fibromyalgie (link) valt onder deze categorie. Wekedelenreuma is de meest voorkomende soort van reumatische aandoeningen en is over het algemeen goed te behandelen.
• Artrose: bij een artrose (link) vindt een degeneratie van het kraakbeen plaats, waardoor een gewricht permanente schade kan oplopen. Aangezien artrose meestal een natuurlijk proces is dat samengaat met het ouder worden, is dit de meest voorkomende gewrichtsklacht bij 65-plussers.
• Skeletreuma: bij deze categorie is het bot getroffen. Het meest bekende voorbeeld is hier osteoporose, een proces waarbij het bot ontkalkt en steeds brozer wordt, wat leidt tot botbreuken. Ook de ziekte van Paget is een voorbeeld van een skeletreuma.

Al deze verschillende en uiteenlopende aandoeningen hebben hun eigen ontstaanswijze en symptomen. Lees daarom zeker ook de artikels die dieper ingaan op deze specifieke pathologieën.