publicatie

PCOS ontrafeld: wat osteopathie kan betekenen

PCOS is een syndroom die tot op heden onderschat wordt op verschillende vlakken. Het zorgt niet alleen voor cyclusstoornissen of fertiliteitsproblemen, maar is ook verantwoordelijk voor een behoorlijke hormonale, neerwaartse spiraal! Er zijn heel wat misvattingen over deze problematiek. Zowel over de oorzaken, de mogelijke gevolgen van PCOS als over de behandelopties valt er heel wat te vertellen. Hoewel de anticonceptiepil het meest wordt aangeraden, lost dit vaak niet alle klachten of bijkomende gevolgen op. In deze blog lees je hoe het anders, breder en beter kan.

Diagnose PCOS: wat je er echt over moet weten

Men spreekt van het Polycysteus Ovarieel Syndroom (PCOS) wanneer er zich verschillende verschijnselen voordoen. Om van PCOS te kunnen spreken, voldoe je aan twee van onderstaande kenmerken:

1. Verschillende (minimum 12 à 20) onrijpe follikels in één of beide eierstokken. Dit kan nagekeken worden via een echografie.

2. Een disbalans van de hormonen die ter hoogte van de eierstokken worden aangemaakt. Hierdoor wordt een verhoogde hoeveelheid mannelijk hormoon aangemaakt, wat kan nagekeken worden in een bloedonderzoek.
3. Een onregelmatige, of zelfs uitblijvende eisprong. Dit kan zich uiten in een onregelmatige, te korte of te lange menstruatiecyclus.

Afhankelijk van welke voorwaarden kunnen worden aangevinkt, kan het klachtenpatroon (en daarom ook het behandelplan) enorm verschillen. Om de diagnose op een betrouwbare manier te kunnen stellen, is het dan ook aangeraden om voor een periode van 3 tot 6 maand na te gaan of je op regelmatige basis ovuleert. Dit kan door het bijhouden van een menstruatiedagboek. Daarnaast kun je met de huisarts of gynaecoloog bespreken om een bloedonderzoek en/of echografie uit te voeren. Houd hierbij rekening met twee zaken:

• De onderzoeken zijn pas betrouwbaar als ze minimum één jaar na het stoppen met kunstmatige anticonceptie uitgevoerd worden.
• De onderzoeken zijn evenzeer pas 8 jaar na je eerste menstruatie betrouwbaar. Dit komt omdat je lichaam gedurende de eerste menstruatiecycli nog wat zoekende is en de menstruatiecyclus daarom enige tijd zonder eisprong verloopt.

De laatste onderzoeken uit de literatuur geven aan dat PCOS veel meer is dan zomaar een vrouwenprobleempje. Het dient gezien te worden als een probleem binnen de gehele stofwisseling, met als gevolg dat meerdere systemen in ons lichaam voor uitdagingen komen te staan.

De symptomen van PCOS

Gezien de disbalans tussen de geslachtshormonen, komen cyclusstoornissen en fertiliteitsproblemen het meest voor. Echter zijn er meerdere klachten die op PCOS kunnen wijzen, zoals:

• Verhoogde haargroei ter hoogte van het aangezicht, de onderbuik of de borst
• Dunner worden en verlies van hoofdhaar
• Acne
• Vermoeidheid
• Stemmingswisselingen
• Gewichtstoename, energiedipjes, ophoping van vet er hoogte van de buikregio
• Moeilijk slapen
• Darmproblemen
• Rug- of bekkenpijn, snel ontsteken van gewrichten

Sommige vrouwen hebben bij het vaststellen van PCOS nauwelijks of geen klachten, andere vrouwen hebben bij milde vormen van PCOS juist veel klachten en symptomen. Alles hangt af van de onderliggende oorzaken of bijkomende gevolgen.

De oorzaken van PCOS

Men zegt vaak dat het in de genen zit, en er dus helemaal niets aan te doen is. Hoewel er zeker een erfelijke factor meespeelt, kan deze pas tot uiting komen als één van onderstaande zaken het syndroom triggert:

1. Insulineresistentie of een teveel aan insuline
2. Een schildklierprobleem
3. Chronische stress
4. Langdurige ontstekingen

Het gebruik van kunstmatige anticonceptie kan een gelijkaardig PCO-beeld geven gedurende het eerste jaar na stopzetting. Indien er geen andere oorzakelijke factoren zijn, zou de hormonale balans zich terug moeten herstellen na dit jaar.

PCOS en osteopathie

Osteopathie kan een enorme meerwaarde bieden bij PCOS, en dit op verschillende manieren. In eerste instantie kan een osteopaat, aan de hand van een breedvoerig vraaggesprek, het probleem gericht in kaart brengen. Daarnaast kan een uitgebreid osteopatisch onderzoek worden uitgevoerd. Zo schept de osteopaat alvast een beeld van de mogelijke onderliggende oorzaken of nadelige gevolgen. In een tweede instantie kan de osteopaat het lichaam gericht ondersteunen, afhankelijk van waar het grootste probleem zit. De osteopaat kan de focus leggen op een betere werking van de eierstokken, maar evenzeer op de functie van de schildklier of de pancreas. Hierbij kan bijvoorbeeld ingezet worden op aanwezige bewegingsverliezen ter hoogte van het klein bekken of de doorbloeding van aangedane regio’s geoptimaliseerd worden. Bijkomend kan de osteopaat adviezen voor voedings- of levensstijlaanpassingen meegeven.

Wat kun je zelf doen?

Hoewel in de algemene richtlijnen beschreven staat dat voedings- en levensstijlaanpassingen een prioritaire benadering zijn, wordt meestal de anticonceptiepil aangeraden. Laat deze medicatie net ook één van de oorzaken zijn van een PCO-beeld. Daarnaast is dit uiteraard ook geen oplossing voor eventuele vruchtbaarheidsproblemen. Tijd om de diepte in te duiken en de focus te leggen op die voedings- en levensstijlaanpassingen. Hierbij geeft osteopaat Lieselot Theys alvast 5 tips mee:

1. Kies voor voedingsmiddelen die de bloedsuikerspiegel minder hard doen toenemen. Zo eet je beter ongeraffineerde koolhydraten, en dit steeds in combinatie met eiwitten of onverzadigde vetten.
2. Ga op zoek naar grote bronnen van stress. Dit kan een fysiek (vb slaaptekort), fysiologisch (vb allergieën) of emotioneel (vb werk-privé balans) probleem zijn. Tracht de grootste stressoren zoveel mogelijk te elimineren.
3. Zet niet enkel in op voldoende lang slapen, maar ook op de slaapkwaliteit. Dit kun je optimaliseren door beeldschermen en werkgerelateerde opdrachten te beperken in de laatste twee uur voor het slapengaan.
4. Fix het spijsverteringsstelsel! Een slechte mondhygiëne, bacterieel onevenwicht of verminderde leverfunctie kunnen een bron zijn van laaggradige ontstekingen.
5. Houd de natuurlijke menstruatiecyclus nauwkeurig bij! Het grootste middelpunt van de belangstelling is hierbij de eisprong. Ga na of er daadwerkelijk een ovulatie plaatsvindt, en dit ook op regelmatige basis. Meer informatie over het bijhouden van een menstruatiedagboek vind je terug in het boek ‘Onze hormonen: onderschatte helden’.