1. Inleiding

Bij het ademen neemt het lichaam zuurstof (O2) op en geeft het – via de uitademing – weer koolzuurgas (CO2) af aan de lucht. Voldoende zuurstof is essentieel voor de energieproductie in ons lichaam, en hoewel koolzuurgas voornamelijk gezien wordt als een afvalproduct van dit proces, heeft het bloed ook nood aan een evenwicht tussen beide gassen om een juiste zuurtegraad te behouden.

Wanneer iemand hyperventileert, is zijn/haar ademhaling snel en oppervlakkig, waardoor steeds meer zuurstof opgenomen wordt. Dit is noodzakelijk bij een grote inspanning zoals tijdens het sporten of wanneer er gevaar dreigt, aangezien je cellen dan ook meer zuurstof verbruiken. Wanneer je lichaam echter geen fysieke prestatie dient te leveren, wordt de grote hoeveelheid zuurstof die opgenomen wordt niet snel genoeg verwerkt en daalt het gehalte koolzuurgas in het bloed. Hierdoor wordt de zuurtegraad van het bloed verstoord, waardoor de bloedvaten vernauwen en allerlei klachten ontstaan.

Hyperventilatie kan op twee manieren voorkomen. De eerste en meest extreme vorm is de acute hyperventilatieaanval, een erg beangstigende ervaring waarbij men het gevoel heeft geen lucht meer te krijgen. De tweede en veruit meest voorkomende vorm is chronische hyperventilatie. Deze chronische vorm treedt op als gevolg van langdurige stress en is meestal zó subtiel de persoon in kwestie niet beseft dat hij/zij hyperventileert. Hoewel men de hyperventilatie zelf meestal niet kan waarnemen, voelt men wel de gevolgen van het tekort aan koolzuurgas in ons lichaam.

Hoewel beide vormen van hyperventilatie ongevaarlijk zijn, hebben ze wel een grote invloed op het leven van de patiënt. Een combinatie van psychologische ondersteuning om de oorzaak van de hyperventilatie aan te pakken en fysieke begeleiding is het meest succesvol om komaf te maken met deze aandoening en letterlijk én figuurlijk weer op adem te kunnen komen.

2. Symptomen

Acute aanval:

• Duizeligheid
• Zweten
• Pijn op de borst
• Trillen
• Tintelingen
• Paniek

Chronische hyperventilatie:

• Ijl gevoel in het hoofd
• Spierpijn in nek en schouders
• Gevoel van een prop in de keel te hebben
• Wazig zicht
• Concentratieproblemen
• Tintelingen in handen en/of gezicht
• Hartkloppingen

Aangezien de klachten zo uiteenlopend zijn en ernstige aandoeningen eerst via grondig medisch onderzoek dienen uitgesloten te worden, duurt het vaak een hele tijd voor de diagnose van chronische hyperventilatie gesteld wordt.

3. Oorzaak

• Angst of paniek
• (Langdurige) stress
• Oververmoeidheid
• Emotioneel trauma
• Perfectionisme
• Cafeïnegebruik