1. Inleiding

Het hart wordt aangestuurd door elektrische schokjes die geproduceerd worden door een bundel zenuwcellen en zo de hartspier doen samentrekken. De frequentie van de hartslag is afhankelijk van de mate waarin het lichaam nood heeft aan zuurstof en aan het afgeven van afvalstoffen. In rust, wanneer dus relatief weinig zuurstof verbruikt wordt, bedraagt het ritme van een volwassene gemiddeld zo’n 70 slagen per minuut. Bij jongere individuen kan dit echter een stuk hoger zijn, aangezien hun hart nog een stuk kleiner is. Bij baby’s loopt de hartslag in rust zelfs op tot 130 slagen per minuut. 

Aangestuurd door ons autonome zenuwstelsel kan de hartslag snel de hoogte ingaan bij bijvoorbeeld fysieke inspanning, angst of ziekte. Zolang dit ritme regelmatig blijft, en de maximale hartslag - afhankelijk van de leeftijd - niet overschrijdt, is deze variatie in frequentie geen probleem.

Bij een hartritmestoornis is er echter sprake van een afwijking in de regelmaat, de frequentie of de aansturing van het hartritme. Hieronder volgt een opsomming van de meest voorkomende hartritmestoornissen.

Aangezien hartritmestoornissen ook erg gevaarlijk kunnen zijn wanneer er slechts sprake is van milde symptomen, is het erg belangrijk om een arts te raadplegen wanneer u klachten ondervindt. Zeker als deze symptomen samengaan met overgewicht, een hoge bloeddruk of longaandoeningen is extra waakzaamheid aangeraden. 

Bradycardie: het hartritme is trager dan 60 slagen per minuut

• Symptomen: 
  • Duizeligheid 
  • Vermoeidheid
  • Neiging flauw te vallen of zelfs bewustzijnsverlies
  • Zwart zien voor de ogen
• Oorzaken: 
  • Geleidingsstoornis of sinusknoopaandoening
  • Duursport 
  • Onderkoeling
  • Bepaalde medicatie
  • Te traag werkende schildklier
  • Probleem aan de hartkleppen
  • Verdikte hartspier
  • Littekenweefsel na een hartinfarct

Tachycardie: het hartritme is in rust hoger dan 100 slagen per minuut

• Symptomen:
  • Het hart voelen kloppen in de borstkas; hartkloppingen
  • Kortademigheid
  • Pijn op de borst
  • Duizeligheid
• Oorzaken:
  • Stress
  • Cafeïnegebruik (koffie, frisdrank etc.)
  • Koorts/infectie
  • Bepaalde medicatie
  • Druggebruik
  • Structurele hartaandoening
  • Hoge bloeddruk
  • Bloedarmoede

Voorkamerfibrillatie: het hartritme is onregelmatig en meestal ook te snel; in 1/3e van de gevallen zijn er geen symptomen aanwezig, waardoor een diagnose soms pas laat gesteld kan worden. 

• Symptomen:
  • Hartkloppingen
  • Kortademigheid
  • Onregelmatige pols
  • Vermoeidheid
  • Pijn op de borst
  • Neiging te flauwvallen
• Oorzaken:
  • Koorts
  • Hartinfarct
  • Bloedarmoede
  • Te snel werkende schildklier
  • Stress
  • Koffie, alcohol, drugs

Extrasystolen: een elektrische prikkel zorgt ervoor dat een hartslag ‘te vroeg’ komt, waarna het even duurt tot de volgende hartslag, die dan extra krachtig is. Het lijkt daardoor alsof er een hartslag wordt overgeslagen.

• Symptomen:
  • Gevoel dat hart even stilstaat, gevolgd door krachtige, voelbare hartslag
  • Hartkloppingen
  • Raar, moeilijk te omschrijven gevoel in de borst ('luchtbelletjes die omhoog borrelen')
  • Angst
  • Hyperventilatie
• Oorzaken:
  • Stress
  • Cafeïne, roken, alcohol, drugs
  • Bijwerking van bepaalde medicatie
  • Hartaandoening